Θα έπρεπε να είναι εύκολο να μάθουμε τι πραγματικά συνέβη στους σφαγιασθέντες αμάχους στην ουκρανική πόλη.
Του Scott Ritter*
“Στον πόλεμο, η αλήθεια είναι το πρώτο θύμα”. Η φράση αυτή έχει αποδοθεί στον Αισχύλο, έναν Έλληνα τραγωδό του 6ου π.Χ. που ήταν γνωστός για την “άφθονη χρήση εικόνων, μυθικών υπαινιγμών, μεγαλοπρεπούς γλώσσας, λογοπαίγνιων και αινιγμάτων”. Επομένως, είναι πολύ ταιριαστό το γεγονός ότι ο άνθρωπος που απέδωσε πρώτος σε λέξεις την έννοια της σύγχρονης προπαγάνδας σε καιρό πολέμου θα έβλεπε τη φράση του να ζωντανεύει στη σημερινή Ουκρανία. Η κυβέρνηση του Κιέβου και οι δυτικοί σύμβουλοί της στον πληροφοριακό πόλεμο ενδέχεται να έχουν ενσωματώσει όλα τα θεατρικά εργαλεία του Αισχύλου για να δημιουργήσουν μια σύγχρονη τραγωδία στην ουκρανική πόλη Bucha, η οποία αποτελεί παράδειγμα της έννοιας του ψεύδους ως όπλο του πολέμου και όχι μόνο ως υποπροϊόν του.
Η κύρια πηγή των αναφορών για την τραγωδία της Bucha είναι ένα βίντεο που τραβήχτηκε από την Ουκρανική Εθνική Αστυνομία, με μια από τις αυτοκινητοπομπές της να περνάει μέσα από έναν δρόμο της πόλης. Περίπου δώδεκα πτώματα βρίσκονται στο οδόστρωμα, πολλά από αυτά φαίνεται να έχουν δεθεί. Το βίντεο αυτό έχει γίνει viral, δημιουργώντας μια πανδημία οδύνης και οργής που έχει σαρώσει μεγάλο μέρος του κόσμου, τραβώντας την προσοχή τόσο των αρχηγών κρατών όσο και του επικεφαλής της Καθολικής Εκκλησίας, με αποτέλεσμα ένα παλιρροϊκό κύμα καταδίκης και οργής που στρέφεται κατά της Ρωσίας και του προέδρου της, Βλαντιμίρ Πούτιν. Η σχέση αιτίου-αποτελέσματος μεταξύ του βίντεο και της παγκόσμιας αντίδρασης είναι σαφής – το πρώτο δεν θα μπορούσε να υπάρξει χωρίς το δεύτερο.
Ένα από τα πρώτα μαθήματα της αντικειμενικότητας είναι να επιβραδύνουμε τα πράγματα για να βεβαιωθούμε ότι τα γεγονότα δεν καλύπτονται από το συναίσθημα. Το βίντεο απ’ την Bucha είναι ενοχλητικό. Το βίντεο κυκλοφόρησε στη σημερινή του μορφή, όπως φαίνεται, με τη ρητή πρόθεση να προκαλέσει ενστικτωδώς “σοκ και δέος” στον θεατή. Αν αυτό όντως συνέβη, τότε αυτοί που το κυκλοφόρησαν -η Ουκρανική Εθνική Αστυνομία- πέτυχαν πέρα από την πιο τρελή τους φαντασία. Ή εκείνη των συμβούλων τους, ανάλογα με την περίπτωση.
Η σύνδεση μεταξύ των νεκρών και του ρωσικού στρατού εδραιώθηκε αμέσως, χωρίς να υπάρχουν πραγματικά δεδομένα που να την υποστηρίζουν και στη συνέχεια αναπαρήχθη σε όλες τις μορφές των μέσων ενημέρωσης – τόσο στα κυρίαρχα όσο και στα κοινωνικά δίκτυα. Οποιοσδήποτε τολμούσε να αμφισβητήσει την καθιερωμένη αφήγηση πως “το έκανε η Ρωσία”, κατακεραυνωνόταν και υποτιμούνταν ως “έμμισθος των Ρώσων” ή χειρότερα.
Το γεγονός ότι αυτά τα συμπεράσματα είναι υποπροϊόν μαζικής υστερίας είναι εκτός θέματος – γιατί να προσπαθήσουμε να είμαστε αντικειμενικοί όταν η αφήγηση ταιριάζει σε κάθε στερεότυπο που είχε προσεκτικά συναρμολογηθεί εκ των προτέρων από τους ίδιους ανθρώπους που παπαγαλίζουν σήμερα την ιστορία της Bucha; Η κοινωνική “προετοιμασία” ενός ακροατηρίου που δεν είναι συνηθισμένο στην κριτική σκέψη είναι ένα ουσιαστικό βήμα για να γίνει αυτό το ακροατήριο ικανό να δεχτεί τοις μετρητοίς οτιδήποτε τίθεται ενώπιόν του, ανεξάρτητα από το πόσο κατάφωρα τα γεγονότα της ιστορίας ξεπερνούν τα όρια της ευπιστίας. Και ας είμαστε ξεκάθαροι – η ουκρανική αφήγηση των γεγονότων στην Bucha φαίνεται να ξεπερνά τα όρια της αξιοπιστίας.
Η χρονική ροή της αφήγησης παράγει την πρώτη ένδειξη ότι η ιστορία που διακινείται από την Ουκρανία και απηχείται στη Δύση δεν είναι αυτή που φαίνεται. Είναι αποδεδειγμένο γεγονός ότι τα ρωσικά στρατεύματα εκκένωσαν την Bucha στις 30 Μαρτίου. Η Ουκρανική Εθνική Αστυνομία άρχισε να εισέρχεται στην Bucha στις 31 Μαρτίου και την ίδια ημέρα ο δήμαρχος της Bucha ανακοίνωσε ότι η πόλη ήταν πλήρως υπό τον έλεγχο των Ουκρανών αξιωματούχων. Σε καμία περίπτωση δεν υπήρξε καμία υπόνοια από τον δήμαρχο ή από οποιονδήποτε άλλο Ουκρανό αξιωματούχο για μαζικές δολοφονίες από τη Ρωσία. Το εν λόγω βίντεο δόθηκε στη δημοσιότητα από τις ουκρανικές αρχές στις 2 Απριλίου- δεν είναι βέβαιο αν είχε τραβηχτεί νωρίτερα ή εκείνη την ημέρα. Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι οι εικόνες που παρουσιάζονται στο βίντεο διέφεραν έντονα από την αφήγηση που είχε αρχικά παρουσιάσει ο δήμαρχος.
Από την πλευρά της, η Ρωσία έχει αρνηθεί σθεναρά τους ισχυρισμούς και έχει ζητήσει έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για να συζητήσει αυτό που το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών αποκάλεσε “εγκληματικές προκλήσεις από Ουκρανούς στρατιώτες και ακραία στοιχεία” στην Bucha. Την προεδρία του Συμβουλίου Ασφαλείας ασκεί η Μεγάλη Βρετανία και η βρετανική αποστολή στον ΟΗΕ αρνήθηκε το ρωσικό αίτημα, δηλώνοντας ότι η συζήτηση για την Ουκρανία που έχει προγραμματιστεί σήμερα για την Τρίτη 4 Απριλίου θα χρησιμεύσει ως φόρουμ για οποιαδήποτε συζήτηση σχετικά με την Bucha.
Θα περίμενε κανείς ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας, το οποίο έχει δείξει στο παρελθόν ετοιμότητα να συνεδριάσει σε σύντομο χρονικό διάστημα για να συζητήσει τα γεγονότα που προέρχονται από την Ουκρανία, θα προσπαθούσε να ικανοποιήσει το αίτημα της Ρωσίας για ένα θέμα τέτοιας σημασίας. Ο στόχος των Βρετανών, ωστόσο, δεν φαίνεται να είναι η ταχεία αναζήτηση της αλήθειας και της δικαιοσύνης, αλλά μάλλον να κερδίσουν χρόνο για να επιτρέψουν στις πολιτικές επιπτώσεις από την υποτιθέμενη σφαγή στη Bucha να αναπτυχθούν περαιτέρω.
Ένα παράδειγμα χρήσης αυτής της τακτικής είναι η αντίδραση του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν. “Είδατε τι συνέβη στην Bucha”, εξήγησε σε δηλώσεις του σε δημοσιογράφους, προσθέτοντας ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν “είναι εγκληματίας πολέμου”. Ο Μπάιντεν εκμεταλλεύτηκε την κρίση της Bucha για να υποστηρίξει την παράδοση περισσότερων όπλων στην Ουκρανία. “Πρέπει να συνεχίσουμε να παρέχουμε στην Ουκρανία τα όπλα που χρειάζεται για να συνεχίσει τον αγώνα”, είπε. “Και πρέπει να συγκεντρώσουμε όλες τις λεπτομέρειες, ώστε να έχουμε μια δίκη για εγκλήματα πολέμου”.
Όλα αυτά από τον πρόεδρο μιας χώρας που έχει αρνηθεί να αναγνωρίσει το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο. Για λόγους που θα έπρεπε να είναι προφανείς σε όποιον είναι πρόθυμος να εφαρμόσει λίγη κριτική σκέψη.
Ευτυχώς για τον Πρόεδρο Μπάιντεν και την ουκρανική κυβέρνηση, ο Βρετανός επικεφαλής εισαγγελέας του δικαστηρίου, Καρίμ Χαν, ανακοίνωσε στις αρχές Μαρτίου 2022 ότι ξεκίνησε έρευνα για τα φερόμενα εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που διαπράχθηκαν στην Ουκρανία. Δεδομένης της μεγάλης προβολής των ισχυρισμών για την Bucha, θα μπορούσε κανείς να φανταστεί ότι ο Χαν έχει στείλει μια ομάδα ιατροδικαστών για να αναλάβει τον έλεγχο του τόπου του εγκλήματος και να επιβλέψει τις αυτοψίες στα θύματα για να διαπιστωθεί ο χρόνος θανάτου, ο μηχανισμός θανάτου και αν τα θύματα πέθαναν εκεί όπου φέρεται να βρέθηκαν ή αν τα σώματά τους είχαν μεταφερθεί εκεί από άλλη τοποθεσία.
Ο Χαν θα εξουσιοδοτηθεί επίσης να διεξάγει συνεντεύξεις με την Ουκρανική Εθνική Αστυνομία, η οποία έχει ιστορικό στενών σχέσεων με μέλη της ουκρανικής ακροδεξιάς, συμπεριλαμβανομένου του διαβόητου τάγματος Azov. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον θα είχε οποιαδήποτε έρευνα σχετικά με τις εντολές που δόθηκαν στην αστυνομία όσον αφορά τη μεταχείριση των Ουκρανών πολιτών που θεωρήθηκε ότι συνεργάστηκαν με τον ρωσικό στρατό κατά τη διάρκεια της κατοχής της Bucha.
Τα αποτελέσματα μιας τέτοιας έρευνας θα είναι πολύ πιθανό να συγκρούονται με την αφήγηση που ακολουθεί η ουκρανική κυβέρνηση και που αναπαράγεται στη Δύση από πειθήνια μέσα ενημέρωσης και πολιτικούς. Αυτός είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο ο Χαν δεν βρίσκεται επί του παρόντος στην Bucha. Μπορεί κανείς να υποθέσει ότι αν και όταν τελικά δοθεί στον Χαν πρόσβαση σε στοιχεία σχετικά με τις δολοφονίες της Bucha, αυτά θα έχουν αλλοιωθεί από την Ουκρανική Εθνική Αστυνομία σε τέτοιο βαθμό που η διάψευση των ισχυρισμών θα είναι πρακτικά αδύνατη.
Η αλήθεια για το τι συνέβη στην Bucha υπάρχει και περιμένει να ανακαλυφθεί. Δυστυχώς, αυτή η αλήθεια φαίνεται να είναι ενοχλητική για εκείνους που είναι σε θέση να την διερευνήσουν επιθετικά μέσω μιας επιτόπιας έρευνας με βάση την εγκληματολογία. Αν τελικά προκύψει ότι η Ουκρανική Εθνική Αστυνομία δολοφόνησε Ουκρανούς πολίτες για το έγκλημα της υποτιθέμενης συνεργασίας με τους Ρώσους κατά τη διάρκεια της σύντομης κατοχής της Bucha και οι δυνάμεις του διεθνούς δικαίου επιβληθούν κατά των πραγματικών δραστών αυτού του εγκλήματος, οποιαδήποτε πραγματική επιδίωξη της δικαιοσύνης θα πρέπει να συμπεριλάβει και τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου ως ηθικούς αυτουργούς σε κάθε έγκλημα που τους καταλογίζεται.
*Ο Scott Ritter είναι τέως αξιωματικός των υπηρεσιών πληροφοριών του Σώματος Πεζοναυτών των ΗΠΑ και συγγραφέας του βιβλίου “SCORPION KING: America’s Suicidal Embrace of Nuclear Weapons from FDR to Trump”. Υπηρέτησε στη Σοβιετική Ένωση ως επιθεωρητής εφαρμογής της Συνθήκης INF, στο επιτελείο του στρατηγού Schwarzkopf κατά τη διάρκεια του πολέμου του Κόλπου και από το 1991-1998 ως επιθεωρητής όπλων του ΟΗΕ.