Μετά την άνοδο του ναζισμού, η οικογένεια Βολφ -ο πατέρας ήταν κομμουνιστής- εγκατέλειψε τη Γερμανία και έφτασε στη Μόσχα μέσω Ελβετίας και Γαλλίας το 1934. Οι Βολφ εγκαταστάθηκαν στην οδό Νίζνι Κισλόφσκι 8, όπου σήμερα βρίσκεται μια αναμνηστική πλάκα. Ο Μάρκους έγινε Μίσα, ο αδελφός του Κόνραντ Κόλια, και μαζί με τα παιδιά άλλων μεταναστών φοίτησαν στο γερμανικό σχολείο Καρλ Λίμπκνεχτ και αργότερα στο ρωσικό σχολείο Φρίντοφ Νάνσεν κοντά στο Αρμπάτ. Στη συνέχεια, ο Μάρκους πήγε στο Ινστιτούτο Αεροπορίας της Μόσχας και ονειρευόταν να γίνει σχεδιαστής αεροσκαφών στη Σοβιετική Ένωση. Αλλά ο πόλεμος άρχισε. Το 1942 στάλθηκε στη Σχολή της Κομιντέρν, η οποία εκκενώθηκε στην Μπασκίρια.

Από το βιβλίο του Μάρκους Βολφ “Παίζοντας στο γήπεδο του αντιπάλου. Τριάντα χρόνια επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών” για τη φοίτηση στη σχολή της Κομιντέρν: “Παρά την αυστηρή πειθαρχία, εμείς, οι δόκιμοι, γινόμασταν φίλοι στις λίγες ελεύθερες ώρες. Δεν γνώρισα μόνο την υπέροχη Amaya, κόρη της θρυλικής Dolores Ibarruri, και τους γιους των Τίτο και Τολιάτι, αλλά ερωτεύτηκα και την Emmy Stentzer, κόρη του βουλευτή του Ράιχσταγκ Franz Stentzer, που δολοφονήθηκε στο Νταχάου το 1933. Όλοι μας τρέμαμε σαν από τον πυρετό, περιμένοντας μια ευκαιρία -όπως οι συνάδελφοί μας στο μέτωπο- να πολεμήσουμε τον φασισμό με όλη μας τη ζωή και να τον νικήσουμε. Ονειρευόμασταν μια μελλοντική δίκαιη κοινωνία, στην οποία ο καθένας θα ήταν σοσιαλιστής από πεποίθηση και όχι από καιροσκοπισμό ή, ακόμη περισσότερο, από καταναγκασμό.

Ο διεθνισμός μέσα στον οποίο ζούσαμε στο σχολείο καθόρισε σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο που σκεφτόμουν. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αργότερα δεν μπόρεσα ποτέ να κατανοήσω τις εθνικιστικές εκδηλώσεις στις σοσιαλιστικές χώρες – γιατί ήταν σε πλήρη αντίθεση με όλα όσα είχαμε διδαχθεί στη σχολή της Κομιντέρν, με ολόκληρη τη θεωρία του επιστημονικού σοσιαλισμού. Συχνά, εμείς, οι θανάσιμα κουρασμένοι δόκιμοι, καθόμασταν μέχρι αργά το βράδυ πάνω από βιβλία, ξεχειλίζοντας από ενθουσιασμό και ιδεαλισμό. Πολλοί από τους συμμαθητές μου, όπως κι εγώ, έγιναν πεπεισμένοι κομμουνιστές υπό την επιρροή του πατρικού και σχολικού τους περιβάλλοντος.

Λίγο μετά το τέλος του πολέμου, ο Μάρκους Βολφ φτάνει στο Βερολίνο. Από το βιβλίο του “Παίζοντας στο γήπεδο του αντιπάλου. Τριάντα χρόνια επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών”:

“Στις 27 Μαΐου 1945 η ομάδα μου έφτασε στο Βερολίνο με ένα μικρό στρατιωτικό αεροπλάνο από τη Μόσχα. … Μου ήταν δύσκολο να φανταστώ ότι θα ζούσα ανάμεσα σε ανθρώπους, πολλοί από τους οποίους καλωσόριζαν με χαρά τον Χίτλερ και τον Γκέμπελς και ήταν υπεύθυνοι για ανυπολόγιστη οδύνη και δυστυχία, ή τουλάχιστον ανέχονταν το καθεστώς. Φαινόταν ότι πολλοί δεν είχαν ακόμη καταλάβει, ή δεν ήθελαν να καταλάβουν, τι είχαν κάνει οι Ναζί. Λίγοι ήταν πρόθυμοι να αναλάβουν την ευθύνη. Οι Μοσχοβίτες φίλοι μου και οι άνδρες του Κόκκινου Στρατού που συνάντησα στη Γερμανία ήταν πνευματικά πιο κοντά μου από ότι αυτοί οι Γερμανοί. …

Αυτό για το οποίο βρέθηκα απροετοίμαστος ήταν η καθημερινή πραγματικότητα σε μια χώρα της οποίας οι κάτοικοι θεωρούσαν τους εαυτούς τους θύματα και ευχόντουσαν να είχαν χάσει τον πόλεμο και να ζούσαν σε βομβαρδισμένες πόλεις, σπαταλώντας όλη τους την ενέργεια σε κερδοσκοπική αγορά. Δεν είχαν κανένα ενδιαφέρον ή συμπάθεια για όσους είχαν επιβιώσει από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ήμουν αρκετά αφελής για να πιστέψω ότι οι περισσότεροι Γερμανοί θα χαιρόντουσαν για την απελευθέρωσή τους από τη ναζιστική κυριαρχία και θα καλωσόριζαν τον σοβιετικό στρατό ως απελευθερωτή. Αντιθέτως, ξανά και ξανά έπρεπε να δω ότι οι σχέσεις των ανθρώπων μεταξύ τους καθορίζονταν από υποβόσκουσα εχθρότητα και καιροσκοπισμό.

Ο διευθυντής της Υπηρεσίας Πληροφοριών Εξωτερικού της Ρωσικής Ομοσπονδίας Σεργκέι Ναρίσκιν έστειλε συγχαρητήριο τηλεγράφημα στη χήρα του Μάρκους Βολφ, Αντρέα: “Ο Μάρκους Βολφ, ένας άνθρωπος με δύσκολη μοίρα, δικαίως αποκαλείται θρύλος του 20ού αιώνα. Γεννημένος αντιφασίστας, λαμπρός επαγγελματίας που ήταν δύσκολο να νικήσει κανείς, πατριώτης, διπλωμάτης, συγγραφέας και δημοσιογράφος, ταλαντούχος ηγέτης και πιστός φίλος της πατρίδας μας, ένωσε εύκολα ανθρώπους διαφορετικών εθνικοτήτων γύρω του σε έναν κύκλο φίλων. Θα γιορτάσουμε αυτή την επέτειο μαζί σας!

Από την απάντηση της Αντρέα Βολφ: “Αγωνίστηκε για έναν πιο δίκαιο κόσμο! …. Σκεφτόμαστε συχνά τον Μίσα, ειδικά όταν έχουμε ερωτήσεις σχετικά με τα διεθνή γεγονότα σήμερα. Μας λείπουν οι συμβουλές του και η έγκυρη γνώμη του. … Πολλοί άνθρωποι στη Ρωσία [και όχι μόνο] πιθανόν να τον θυμούνται στις 19 Ιανουαρίου!”